Vorige week verscheen het boek God als misvatting van Richard Dawkins. De Volkskrant doopte het tot de ‘De bijbel van het atheïsme’ waarin ‘genadeloos wordt afgerekend met het geloof en gelovigen’ en startte een artikelenreeks met meningen, NRC wijdt er een discussiegroep aan op haar log en Hafid Bouazza prees God als misvatting tijdens de laatste Nightwriters in Panama aan als zijn favoriete boek.
Tijd om Mevr .Van Wijnbergen, gedipl. paranormaal therapeut, weer eens te raadplegen.
Mevr.Van Wijnbergen, heeft u de discussie een beetje gevolgd?
Ik heb wat artikelen gelezen, ja.
Dawkins beschrijft de onwaarschijnlijkheid van het bestaan van een God als opperwezen.
Het geeft inhoudelijk stof tot nadenken, maar het roept bij mij ook altijd weer de vraag op waarom mensen zich zo verzetten tegen iets waar zij niet in geloven. Alsof men grip wil krijgen op iets vanuit een verborgen angst die grip te verliezen.
Rob van den Berg schrijft iets soortgelijks in NRC: ”Op driekwart van het boek is dan al duidelijk dat Dawkins aan een heilloze missie bezig is. Wat hij ook betoogt, en hoe prachtig en met hoeveel humor hij het ook opschrijft, hij weet ook wel dat net zo min als gelovigen kunnen bewijzen dat God bestaat, hij het tegendeel kan aantonen. Het is jammer dat hij de frustratie daarover niet altijd weet te onderdrukken.”
Alsof je geen pindakaas lust en daarom iedereen ervan wil overtuigen dat pindakaas slecht voor je is…
Mij doet het denken aan de jaren tachtig, toen het nog niet salonfähig was om te zeggen dat je van voetbal hield. Toen voerden de opiniemakers – wat destijds vrijwel gelijk stond aan voetbalhaters – de rellen en vernielingen in en rond de stadions aan als bewijs dat voetbal niks als ellende meebrengt.
Ofwel: schaf voetbal af en het hooliganisme stopt vanzelf. Dat zie ik nu terug bij de reacties van veel opiniemakers t.a.v. wandaden die in naam van een religie worden gepleegd: van kruistochten tot 9/11, van Noord-Ierland tot Libanon, van Servië tot Afghanistan: schaf het geloof af en de ellende stopt vanzelf.
Dat ben ik met je eens, Kluun, maar wat je schrijvers als Richard Dawkins moet meegeven: het is verleidelijk om religie als vrijbrief te gebruiken om dingen die ons te heet aan de schenen worden buiten onszelf te plaatsen. Het in de handen van God te geven. Dat kan heel bevrijdend werken, maar ook tot luiheid leiden als het aankomt op zelfverwerkelijking.
Leg uit.
Ik zag een oud interview met Herman Brood waarin iemand van de EO hem probeerde te overtuigen van het feit dat het pas goed met hem zou komen als hij God zou aanvaarden. Brood zei naar aanleiding van het feit dat hij zelf dagelijks zijn handelingen overdenkt en zichzelf corrigeert in gedrag: ‘Ik deug. Jij vindt dat je deugt omdat je God hebt. Maar misschien heb jij God wel nodig omdat je vindt dat je niet deugt.’
En u, Mevr. Van Wijnbergen, gelooft u zelf eigenlijk in ‘God’?
Ik geloof in iets dat het goed met ons voorheeft. Als men dat ‘God’ noemt, allah…
De meeste Nederlandse intellectuelen en opiniemakers zijn atheïst, krijg ik de indruk. Misschien flauw, maar toch: Quizje, Mevrouw Van Wijnbergen. Wie van dit rijtje geloofde niet in ”iets” : Plato, Shakespeare, Ghandi, Einstein, Martin Luther King, Mandela?
Dat heb je zeker opgegoogled. Ik gok op Gandhi… ‘Do you think I am superstitious? I am a super-atheïst.’
Fout. Ghandi was Hindu. En ook Moslim, Jood, Christen en Boeddhist, zei hij zelf. Hij stelde Truth en Love gelijk aan God. De reden van mijn vraag is dat het me fascineert waarom veel groten der aarde, genieën, mensen die de mensheid verder hebben geholpen, wél geloofden, ieder op hun manier.
Lennon was atheïst…
Klopt, en er is vast ook een heel rijtje betekenisvolle figuren uit de wereldgeschiedenis op te noemen die overtuigd atheïst waren, maar waar het me om gaat is dat ik het quasi-wetenschappelijk bewijzen dat er ‘niets is’, en het dedain waarmee intellectuelen neerkijken op mensen die wel in ”iets ‘ geloven, van een zelfde domheid vindt getuigen als imams, dominees en pastoortjes die overtuigd verkondigen dat hun God de enige is.
Maar Kluun, hoe arrogant ook, als imams, dominees en bisschoppen toe gaan geven dat hun God niét de enige is zouden ze zichzelf en hun God verloochenen. Het zou betekenen dat ze genoegen nemen met meerdere scheppers en mijns inziens is het geloof in hun God, als de almachtige, daar niet op gebaseerd.
Wie of wat is God volgens u dan?
Voor mij is God een alomvattende kracht die ons inspireert, maar ik zie dat eigenlijk meer als iets dat wij in ons dragen, iets dat een deel van ons is dat wij bewust moeten worden. In die zin snap ik wel wat Brood bedoelde.
Ik denk dat het bovennatuurlijke over honderd jaar helemaal niet zo bovennatuurlijk meer blijkt te zijn. Ik geloof dat we steeds meer gaan doorkrijgen wat God is, misschien wel op wetenschappelijke basis, net zoals we ooit elektriciteit en zwaartekracht hebben ”ontdekt”. En dat geldt ook, vermoed ik, voor spirituele en mystieke ervaringen, voor een ongrijpbaar iets als intuïtie e.d.
We zijn al verder dan ooit in een stuk acceptatie van het fenomeen, ook al begrijpen we heel veel niet. We worden spiritueler en gaan steeds meer op zoek naar wat ons drijft. Als die wetenschap zijn onderzoeksmethoden nog eens wat bijstelt, dan komen we vast een heel eind.
Halleluja! Laat ons bidden, of trouwens, laat ons hopen, dat werkt misschien…
Daar geloof ik in! We spreken… Hawdoe!